wdf slider evolutie 4

Evolutie is het feministische tijdschrift dat Wilhelmina Drucker in 1893 oprichtte en tot haar dood in 1925 zou redigeren, van 1893 tot 1912 samen met Dora [Schook-]Haver, van 1912 tot 1919 met Josephine Baerveldt-Haver en vanaf 1919 alleen. Voor haar opvattingen en haar visie op de vrouwenbeweging is dit verreweg de belangrijkste bron.

Maar niet alleen daarvoor. Net als de VVV draagt ook Evolutie de kenmerken van de politieke en levensbeschouwelijke neutraliteit die Drucker in haar feminisme voorstond. Die neutraliteit betekent niet dat Evolutie controversiële kwesties uit de weg ging. Integendeel: Evolutie vormde juist een ‘vrije tribune’, waar heikele punten werden aangeroerd, verschillen van mening werden uitgesproken en de verschillende partijen in een discussie het woord kregen, dat alles zonder aanzien des persoons en zonder respect voor dogma’s of gezagsargumenten. Daarnaast berichtte Evolutie ook over gebeurtenissen en ontwikkelingen die de positie van vrouwen raakten, in en buiten Nederland. Daarom vormt Evolutie ook verreweg het belangrijkste Nederlandse tijdschrift voor onderzoek naar de eerste feministische golf. Het is dan ook in historisch onderzoek naar tal van aspecten van de geschiedenis van de vrouwenbeweging met vrucht als bron gebruikt.

Naar de directe context van al die artikelen, het tijdschrift zelf, is echter tot op heden maar weinig onderzoek gedaan. De enige publicatie die ten dele op Evolutie als blad betrekking had, was een bloemlezing uit 1984. Nu leent Evolutie zich erg voor bloemlezingen. Op deze website stond dan ook al snel een aantal ‘Berichten uit Evolutie'. Maar de echte uitdaging is om de ontwikkeling van het tijdschrift in kaart te brengen: wie waren de redacteuren? wie de medewerkers? wat was de inbreng van Wilhelmina Drucker? wie droegen verder aan het tijdschrift bij? hoe verhield Evolutie zich tot de VVV? de VVK? andere feministische organisaties? andere tijdschriften? wat was de oplage? hoe bedroop het tijdschrift zich? wat was het bereik? Deze en dergelijke vragen hopen we hier aan te snijden. Het onderzoek dat ervoor nodig is, is veel gemakkelijker dan voorheen doordat Evolutie nu digitaal beschikbaar is op de website van Atria.


Verder lezen

- Geloof mij vrij, Mevrouw. Een bloemlezing uit vrouwentijdschriften tussen 1870 en 1920, ed. Inge Polak, Amsterdam 1984.

- Ulla Jansz, Denken over sekse in de eerste feministische golf, Amsterdam 1990, vooral 39-41, 78-81, 143-144.


Aanvullende informatie

  • Gepubliceerd: 12 augustus 2016
Laatst aangepast: 12 augustus 2019
Meer in deze rubriek: « Grepen uit Evolutie

Wilhelmina Drucker