Slide background

Om haar ideeën bekendheid te geven en aan te scherpen manifesteerde Wilhelmina Drucker zich haar leven lang op allerlei manieren in het publieke debat: ze gaf talloze lezingen, interpelleerde op bijeenkomsten, polemiseerde in bladen, en richtte eigen tijdschriften op. Waar mogelijk zocht ze bondgenootschappen met bestaande organisaties, maar als ze vond dat die haar doel te weinig dichterbij brachten, nam ze zelf het initiatief tot een actie, comité of vereniging of entameerde ze dat anderen dat deden.

Zo begon Drucker haar politieke leven midden jaren 1880 in de socialistische beweging, maar daar merkte ze al gauw dat gelijkberechtiging van vrouwen en mannen beter gediend zou zijn met een onafhankelijke organisatie, de Vrije Vrouwenvereeniging (VVV, 1889), en een eigen blad, Evolutie (1893). Dat idee wist zij al snel ook naar België te exporteren. Door de feministische faam die zij als VVV-afgevaardigde op het Internationaal Werkliedencongres in Brussel (1891) verwierf, nam de Socialistische Propagandaclub voor Vrouwen binnen de Belgische Werkliedenpartij de VVV ten voorbeeld en ging met hulp van Drucker een onafhankelijker feministische koers varen. Bovendien was het door toedoen van Drucker dat in 1892 de eerste autonome vrouwenorganisatie in België, de Ligue belge du droit des femmes, werd opgericht. Dat alles nam niet weg dat Drucker aanvankelijk vanuit de VVV wel bleef samenwerken met de socialisten.

Om het vrouwenkiesrecht dichterbij te brengen achtte Drucker een vereniging van alle gezindten nodig (dus niet alleen van aanhangsters van haar eigen radicale feminisme) en zo kwam in 1894 de Vereeniging voor Vrouwenkiesrecht tot stand. Toen die vereniging zich naar haar zin te nauw verbond aan één specifieke politieke richting, namelijk die van de liberale partijen, richtte ze in 1916 met enkele geestverwanten De Neutrale op.

De verbetering van de positie van vrouwen op de arbeidsmarkt probeerde ze te realiseren door de oprichting van vrouwenvakbonden te steunen. Ook lanceerde ze het plan voor een Nederlandse bijdrage aan het vrouwengedeelte van de wereldtentoonstelling in Brussel, dat uiteindelijk zou uitmonden in de Nationale Tentoonstelling van Vrouwenarbeid van 1898. Haar kritiek op arbeidswetgeving die vrouwen in een uitzonderingspositie plaatste, leidde tot het Nationaal Comité inzake Wettelijke Regeling van Vrouwenarbeid en tot internationale samenwerking op hetzelfde terrein in de Internationale Correspondentie.

Karakteristiek voor Wilhelmina Drucker was dat ze niet alleen een belangrijke rol speelde in deze eigen initiatieven, maar ook een gewaardeerd bestuurslid was van een groot aantal andere vrouwenorganisaties.


Verder lezen

 - Myriam Everard en Mieke Aerts, ‘Forgotten intersections. Wilhelmina Drucker (1847-1925), early feminism, and the Dutch-Belgian connection’, Revue Belge de Philologie et d’Histoire /Belgisch tijdschrift voor filologie en geschiedenis 77 (1999), 440-472.

- Marianne Braun, ‘”Die groote, machtige vereeniging ‘vrouw’”. De Vrije Vrouwenvereeniging: van civil society naar public sphere’, in: De negentiende eeuw 33 (2009) 193-212


Aanvullende informatie

  • Gepubliceerd: 15 december 2015
Laatst aangepast: 31 oktober 2019

Wilhelmina Drucker